အပါယ္ေလးပါး

အပါယ္ေလးပါး

 ငရဲ၊ တိရိစာၦန္၊ ျပိတၱာ၊ အသုရကာယ္တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
 အပါယ္ဆုိတာက (အပါယ) ဆုိတဲ့ပါဠိပုဒ္ကေနဆင္း သက္လာတာပါ။
(အပါယ)မွာ (အပ+အယ) ဆုိျပီးႏွစ္ပုဒ္ရွိပါတယ္။
အပ= ကင္းျခင္း၊ အယ= ကုသုိလ္တရား၊ သုိ႔မဟုတ္ ခ်မ္းသာ။
 ႏွစ္ပုဒ္ေပါင္းလုိက္ေတာ့ ကုသုိလ္တုိ႔မွကင္းျခင္း၊ ခ်မ္းသာတုိ႔မွ ကင္းျခင္းလုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
ဆုိလုိတာက အပါယ္ေလးဘုံးသားတုိ႔မွာ ကုသုိလ္ေတြမွကင္းျခင္း၊ ကုသုိလ္တရားတုိ႔ကုိျပဳလုပ္နဳိင္စြမ္းမရွိျခင္း ခ်မ္းသာျခင္းတရားတုိ႔မွကင္းျခင္း လုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

ရပ္ျပစ္(၈)ပါး

၁။ငရဲ၊
၂။တိရိစၦာန္၊
၃။ျပိတၱာ၊
၄။အသညသတ္ႏွင့္   အရူပျဗဟၼာဘုံ၊
၅။ပစၥ ႏၱရာဇ္အရပ္၊
၆။မိစၦာဒိဌိအယူ၊
၇။ညာဏ္ပညာမရွိသူ၊
၈။ဘုရားမပြင့္ခ်ိန္   လူျဖစ္ရျခင္း၊
မဂ္ဖုိလ္မရနုိင္ေသာ  အရပ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္  ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါးဟုေခၚပါသည္............။

၀ိပတၱိတရားေလးပါး

(၁) ကာလ၀ိပတၱိ - မင္းဆိုး မင္းယုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ကာလ။
(၂) ဂတိ၀ိပတၱိ - အပါယ္ေလးပါး၌ လားေရာက္ရျခင္း။
(၃) ဥပဓိ၀ိပတၱိ - ရုပ္ဆင္းအဂၤါ ဟူေသာ ဥပဓိ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း။
(၄) ပေယာဂ၀ိပတၱိ- (ျပဳလုပ္မႈ၊ ေျပာဆိုမႈ၊ ၾကံစည္မႈကို ပေယာဂ ဟုေခၚသည္) ယင္းပေယာဂ၏ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း။

ဗ်သနတရားငါးပါး

(၁) ဥာတိဗ်သန - ေဆြစုမ်ဳိးစု ပ်က္စီးျခင္း။
(၂) ေဘာဂဗ်သန - စည္းစိမ္ဥစၥာ ပ်က္စီးျခင္း။
(၃) ေရာဂဗ်သန - အနာေရာဂါဟူေသာ ပ်က္စီးျခင္း။
(၄) သီလဗ်သန - ကိုယ္က်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း။
(၅) ဒိဌိဗ်သန - အယူပ်က္စီးျခင္း

ကပ္သုံးပါး

ကပ္သုံးပါးဆုိတာ အသက္ေဘး(သတၱႏၲရကပ္)၊

အငတ္ေဘး (ဒုဗၻိခႏၲရကပ္) နဲ႔

ေရာဂါေဘး ( ေရာဂႏၲရကပ္) တုိ႔ပါပဲ။

ဝိဇၨာရွစ္ပါး

(၁)။ပုေဗၺနိဝါသာနဳႆတိဥာဏ္။
(၂)။ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္။
(၃)။အာသဝကၡယဥာဏ္။
(၄)။ဝိပႆနာဥာဏ္=ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာတုိ႔ကုိ သိေသာဥာဏ္။
(၅)။ေစေတာပရိယဥာဏ္=သူတစ္ပါးစိတ္ကုိသိေသာဥာဏ္။
(၆)။မေနာမယိဒၶိဥာဏ္=မိမိခႏၶာကိုယ္အတြင္း၌ တစ္ျခားခႏၶာကုိယ္တစ္ခုကုိ စိတ္ျဖင့္ဖန္ဆင္းနုိင္းေသာ ဥာဏ္။
(၇)။ဒိဗၺေသာတဥာဏ္ =အေဝးမွ အသံ၊ ေသးငယ္ေသာ အသံတုိ႔ကုိ ၾကားနုိင္ေသာဥာဏ္။
(၈)။ဣဒၶိဝိဓဥာဏ္=တန္ခုိး အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖန္ဆင္းနုိင္ေသာ ဥာဏ္။

မဂ္တရား

(၁) ေသာတာပတၱိမဂ္
(၂) သကဒါဂါမိမဂ္
(၃) အနာဂါမိမဂ္
(၄) အရဟတၱမဂ္

ဖိုလ္တရား

(၁) ေသာတာပတၱိဖိုလ္
(၂) သကဒါဂါဖိုလ္
(၃) အနာဂါမိဖိုလ္
(၄) အရဟတၱဖိုလ္